NZa-monitor: toegankelijkheid zorg niet verbeterd

Vandaag publiceerde de Nederlandse Zorgautoriteit (NZa) de monitor Toegankelijkheid van Zorg. Het goede nieuws is dat het aantal patiënten dat een kliniek bezoekt in Q1 2024 verder doorgroeit (in 2023 waren dit er bijna 1,3 miljoen). Hiermee wordt de zorg toegankelijker. Maar dit is nog niet voldoende: de wachttijden voor medisch-specialistische zorg blijven hetzelfde of worden zelfs iets langer.

ZKN vindt het bijzonder dat veel wachttijden nog steeds te lang zijn. Paulette Timmerman, directeur ZKN: “Uit de eerder gepubliceerde VWS-monitor bleek dat patiënten in bijna de helft van de gevallen te lang moeten wachten op een diagnose of behandeling. De NZa-monitor laat zien dat dit niet is verbeterd, sterker nog: in sommige gevallen zijn de wachttijden verslechterd. Bijzonder, omdat wij weten dat veel medisch-specialistische behandelingen gewoon beschikbaar zijn in ZKN-klinieken.”

Patiënten wachten onnodig op zorg
Volgens ZKN is het nog steeds zo dat medisch-specialistische behandelingen onvoldoende of niet op de juiste plek worden ingekocht door zorgverzekeraars. Ook zijn er klinieken die voor dit jaar aan hun ‘budgetplafond’ zitten en niet meer kunnen bijcontracteren. Oftewel: zij zouden nog patiënten kunnen helpen. “Dan verbaast het me om te zien dat de toegankelijkheid niet verbetert. We laten dus willens en wetens patiënten onnodig lang wachten. Op behandelingen die sneller en voor dezelfde of lagere prijs in een kliniek kunnen worden gedaan. Je zou nu de zorgverzekeraars moeten aanspreken op hun zorgplicht. En waarom vragen zorgverzekeraars niet aan klinieken of zij extra patiënten kunnen helpen? Ik vind dat je dat als patiënt mag verwachten van je zorgverzekeraar.”

Oproep patiënten: ga zelf op zoek naar korte wachttijden
Veel patiënten weten niet dat ze bij een wachttijd langer dan zes à zeven weken gebruik kunnen maken van zorgbemiddeling bij hun zorgverzekeraar. “Als patiënt heb je er recht op om binnen zes à zeven weken geholpen te worden. Maak daar gebruik van: neem contact op met de afdeling zorgbemiddeling bij je zorgverzekeraar. Zij moeten je dan helpen een aanbieder te vinden met een kortere wachttijd. Of ga naar kliniekzoeker.nl. Daar vind je alle klinieken mét bijbehorende wachttijden. De wachttijden van ziekenhuizen zijn moeilijk te vinden, maar klinieken zijn daar heel transparant over”, aldus Timmerman.

Goede toegankelijkheid vraagt om andere inrichting
Volgens ZKN moeten we, willen we de zorg toegankelijk houden, kritisch kijken naar de huidige inrichting van zorg. Timmerman: “Met wat er op ons afkomt voldoet de huidige inrichting niet meer. De wachttijden zijn daar een goede indicatie van: voor zowel diagnostiek als behandelingen staan mensen veel te lang in de wachtrij. Daar is de maatschappij als geheel niet mee geholpen. Zorgverzekeraars die zorgplicht hebben zouden daar op moeten acteren.”

Bekijk de VWS-monitor

Bekijk de NZa-monitor Toegankelijkheid van zorg.